Risico’s, gevaren, problemen

Recent ben ik het nieuws gaan mijden. Als ik nu koffie drink met mijn partner, zit ik aan de keukentafel, hij kijkt het nieuws elders. Omdat ik de beelden niet zie, hoor ik door de spleetjes van mijn oren vooral:  ‘het probleem is…’, ‘er is nog een gevaar…’, ‘dat vergroot het risico op…en ‘onze zorg is dat…’. Het is me een bak aan onheilstijdingen die wordt weggespoeld met je koffie, je koekje of je bitterbal. Het gaat zo je keel- en je systeem in.

We zijn evolutionair aangelegd -vanuit ons limbische systeem: onze intense emoties, met name de amygdala- op alert te zijn- op het ontwijken van mogelijke risico’s en het vermijden van potentiële pijn. We nemen daarom voorzorgsmaatregelen voor als het regent (paraplu), de boel in de fik vliegt (brandverzekering), gaan trouwen (op huwelijkse voorwaarden) en aan het werk gaan (rechtsbijstand). Maar juist in onze alledaagsheid kennen we 2 soorten mensen waarvan de één vooral tapt uit die evolutionaire aanleg: de mis-matcher. De mensheid is te verdelen in ‘matchers’ (wat is hier goed) en ‘mis-matchers’. De laatste groep ziet, hoort en ervaart onmiddellijk wat er niet klopt, niet klaar is, een vlek heeft of onvolledig is. En die groep is groot.

Het uitleven van onze natuurlijke aanleg heeft gevolgen voor situaties die ‘mogelijk’ en ‘potentieel’ kunnen optreden. Er is dus nog niets aan de hand, we sorteren alleen maar voor ‘voor het geval dat’. Iets wat nog niet bestaat, is irreëel. Als we niet oppassen kunnen we ons gaan uitputten door ons zorgen te maken over zaken die wellicht zouden kunnen gaan optreden. Om die zorgen op hun beurt weer te ontwijken kunnen we allerlei maatregelen nemen zodat áls de zorgen optreden deze beheerst kunnen worden. De mens lijdt het meest, door de zorgen die hij vreest. We worden hier zóóó moe van!

Mijn punt is:

Één: wij mensen zijn fysiologisch gezien zijn niet de geboren zonnetjes in huis. We lijken aangelegd op angst voor mogelijk optredende moeilijkheden. Het kost daarom moeite, en in deze tijd steeds meer moeite, om positief-reëel en praktisch-vreugdevol te blijven. Het is gelukkig te leren om je in een andere ‘state’ te brengen. Bij enkelen gaat dit automatisch. Bij velen is het bewust werk.
Twee: ons wordt dagelijks een enorme berg aan vooral negatief nieuws voorgeschoteld. Dat nieuws appelleert aan de wat-klopt-er-hier-niet-gevoelens en maakt ons down. Edward Hallowell, psychiater in New York: “Never before in human history have our brains had to process as much information as they do today”. De gemiddelde persoon wordt elke dag met genoeg informatie gebombardeerd om een laptop te overbelasten, zo blijkt uit een studie. Het kan anders!

Dat het anders kan en moet, daar kan ik veel over zeggen. Bijvoorbeeld over gesprekken met klanten die de oriëntatie kwijt zijn of het even niet meer trekken. Dat zal ik niet doen. Wel kan ik merken dat er verlangen is naar ‘de-complexiteit’, een warm gesprek en menselijke nabijheid. Mocht jij ook willen ontsnappen aan de vermeende zorgen, moeilijkheden en aanstaande dreigingen, hier wat kleine handreikingen, geplukt uit de eigen ervaring:

  • Sla het nieuws (journaals tv en radio, nu.nl, kranten koppen ed) -vanaf nu periodiek- over.
  • Maak een wandeling en zie dat de natuur uitloopt. Ga bewegen, want bewegen beïnvloedt het systeem rondom de amygdala en reduceert angstgedachten.
  • Sla bewust je gedachten gade: wat denk ik als ik opsta, wat denk ik als ik het nieuws bekijk of beluister. Maakt het me somber? Dan weet je: hier moet ik mee stoppen.
  • Laat je niet uit over een voor- of tegen iets, maatregelen, personen of situaties: wees zoveel mogelijk neutraal.
  • Lees een boek, kijk een opwekkende film, luister muziek.

Alles waarmee je je ogen en oren voedt, gaat in je lichaam huizen. Heb je er last van, voedt het anders. Na verloop van tijd, door de dosering van de (negatieve) stimuli-overload, zul je scherper waarnemen wat je versterkt in het leven en wat niet.