In een gebied leefde aan de ene kant van de muur, de Yooks en aan de andere kant, de Zooks. Een Yook grootvader zei tegen zijn kleinkind ‘al de verhalen die ze vertellen over de andere kant zijn waar. Het is de hoogste tijd dat je weet welke vreselijke dingen de Yooks hebben gedaan. Mijn mooie stok is weggeschoten door een Yook, zo begon het. Dat pikten wij niet. Omdat zij er al een aan het maken waren, maakten we een nog grotere katapult. Die hebben ze verwoest! Nu hebben we een ‘big-boy-boomeroo’. Zij hebben die trouwens ook. Als iemand die dropt, gaan we er allemaal aan!’ Wie gaat die als eerste gooien, opa? Hij antwoordde: ‘Wie weet, wie weet?!’.
Om de juiste context te kennen van dit verhaal was er één fundamenteel verschil die de strijd tussen de partijen startte: de Yooks smeerde de boter óp de boterham, de Zooks smeerde de boter ónder de boterham!
Dit is de kern van ‘The Butter Battle Book’ van Dr. Suess, https://www.youtube.com/watch?v=ut1CSRmVp0I. Het boek verscheen in 1984 als reactie op de wapenwedloop. Een kinderboek.
Door een naam, een rol, een kleur, een vlag of welk etiket dan ook aan onszelf te geven, ontstaat een grens. De contour, wordt scheidslijn. De schutting verwordt tot een metershoge muur. Wij zien onszelf als goed, deugdzaam, eerlijk en wel transparant. De ander is dat niet. De ironie is dat de ‘zij’, (die dan weer ‘wij’ heten), hetzelfde zeggen over de ander. Als we de mindset blijven voeden van wij versus zij, en wij de andersheid van de ander blijven benadrukken, zaaien we wantrouwen, haat en ultimo geweld.
Terug naar de Yooks en Zooks, terug naar de werkvloer. Samenwerking is altijd een samenspel van verschillende Yooks en Zooks. Een grens is zo getrokken, een muur is zo gebouwd. De vraag is, hoe kan ik dit mechanisme omzeilen? Hoe kan ik van mijn eerste standaard (sterke) verdedigingsreactie, als ikzelf partij ben, weg blijven? Het antwoord is: overstijg je gelijk. Dat werkt als volgt:
Val niet samen met je eigen mening. D.w.z. je hebt mogelijk een mening, maar je bent niet die mening. Want, hoe heftiger de verdediging, hoe meer jij samenvalt met jouw mening. Hoe rotter ook die samenwerking. Maak je mening ‘voorlopig’ en niet wetmatig, daarmee hou je de weg open voor andere invalshoeken en hou je het gesprek met de ander gaande.
Hou je voor -ondanks dat je van een ‘kamp’ bent- om neutraal te kijken naar de situatie. Vanuit de helikopterview, maak ‘de reis van de ander’ waardoor deze kwam tot zijn oordeel. Stel je voor dat de waarheid/de oplossing ‘en-en’ is: van jou is waar en ook dat van de ander. Welke oplossing of welk standpunt zou je dan kunnen hebben?
Blijf of probeer bewust positief (te) denken over de ander. Zo gauw je merkt dat je in gedachten de vermeende slechte daden van de ander en je mening hierop steeds aan het inventariseren bent, stop daar dan onmiddellijk mee. Juist het negatief denken over de ander doet de situatie verergeren en wordt een discussie tot conflict. Zie ook mijn artikel over de kracht van gedachten.
In deze tijd van verdeeldheid, kunnen we impact hebben als wij verbinders van meningen en mensen door onze primaire reacties te onderzoeken, iets anders te laten horen en het gesprek te blijven aangaan. Ook als het op het eerst oog geen zin lijkt te hebben.
